ТЕРРОРИЗМ АКТІЛЕРІНІҢ АЛДЫН АЛУ ЖӨНІНДЕГІ ХАЛЫҚҚА ҮНДЕУ/ПАМЯТКА НАСЮЕЛЕНИЮ ПО ПРЕДУПРЕЖДЕНИ АКТОВ ТЕРРОРИЗМА » №31 мектеп
Алматы қаласы Білім басқармасының
«№31 жалпы білім беретін мектеп»
коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Қабылдау бөлімі:
+7(7272) 57-08-68
Есепші бөлімі:
+7(7272) 57-08-69
eOtinish.kz
Нашар көрушілер
нұсқасы
» » ТЕРРОРИЗМ АКТІЛЕРІНІҢ АЛДЫН АЛУ ЖӨНІНДЕГІ ХАЛЫҚҚА ҮНДЕУ/ПАМЯТКА НАСЮЕЛЕНИЮ ПО ПРЕДУПРЕЖДЕНИ АКТОВ ТЕРРОРИЗМА
10
қаңтар
2022

ТЕРРОРИЗМ АКТІЛЕРІНІҢ АЛДЫН АЛУ ЖӨНІНДЕГІ ХАЛЫҚҚА ҮНДЕУ/ПАМЯТКА НАСЮЕЛЕНИЮ ПО ПРЕДУПРЕЖДЕНИ АКТОВ ТЕРРОРИЗМА

ТЕРРОРИЗМ АКТІЛЕРІНІҢ АЛДЫН АЛУ ЖӨНІНДЕГІ ХАЛЫҚҚА ҮНДЕУ
 
 Абайлаңыз! Тек сіздің кіреберістегі, ауладағы, көшедегі заттар мен адамдарды, бейтаныс адамдарды дер кезінде анықтай аласыз. 
 Абай болыңыз! Басқалардың мінез-құлқына, иесіз және орынсыз заттардың болуына назар аударыңыз. 
 Өзіңіздің үйіңіздің 
 қауіпсіздігін қамтамасыз етіңіз : кіреберісте домофоны бар темір есік орнатыңыз, жертөлелердің, шатырлардың және техникалық бөлмелердің жабылуын күн сайын тексеріңіз. Жолдастарыңыздың көліктегі қауіпті мінез-құлқынан ештеңені байқамаймын деп ойламаңыз! Сіздің көлікте қауіпсіз болуға толық құқығыңыз бар. 
 Ешқашан сақтауға немесе басқа адамға беруге, тіпті ең қауіпсіз заттарды қабылдамаңыз. 
 Күдікті затты елсіз жерден табу сақтықты әлсіретпеуі керек. Шабуылшы бірдеңеден қорқып, оны тастап кетуі мүмкін. 
 Жарылғыш заттармен жеке тәжірибеңіз болса да , оларға қол тигізуге тырыспаңыз. Үйде жасалған сақтандырғыштар өте сезімтал және күрделі тапқыр. 
 Жақындамаңыз , тіпті одан да көп күдікті затқа қол тигізбеңіз, бұл сіздің өміріңізді жоғалтуы мүмкін. Балаларыңызға қауіпсіздік шараларын 
 үйретіңіз : көшеде сөйлеспеңіз, көліктерге отырмаңыз және бөтен адамдарға есік ашпаңыз, тастап кеткен ойыншықтарды алмаңыз, табылған заттарға қол тигізбеңіз және т.б. 
 Күдікті тұлғалар анықталған 
 кезде тұрғындарға ескерту 
 Терроризм актісін жоспарлау немесе дайындауды көрсететін белгілер: 1) сіз жұмыс істейтін ( 
 жиі келетін) ғимараттың айналасында немесе үйдің ауласында күдікті адамдардың бірнеше рет пайда болуы суретке түсуі ; және бейнелер, сонымен қатар дәптерге жазу; 
 2) құқық қорғау органдарының қызметкерлерімен кездесуден жалтару және бейнебақылау камераларынан жалтару әрекеттері (басын төмен түсіріп, бұрылып, бетін жабу) 
 3) ғимараттардың жертөлелері мен шатырларына оларды күтіп ұстауға қатысы жоқ адамдардың енуі; 
 4) бейтаныс адамдардың әкімшілік және тұрғын үйлердің күзетшілерімен және қызмет көрсетуші персоналмен негізсіз байланысқа түсуі, олардан жұмыс режимі, қауіпсіздік шаралары және т.б. туралы ақпарат сұрау; 
 5) елеусіз жұмыстарды орындауға дайын адамдарды бөгде адамдардың қатты сыйақы алуы үшін іздестіру (бағдарламаны, бандерольді, сәлемдемелерді беру) 
 Күдікті адамдар табылған жағдайда келесі әрекеттерді орындау қажет: 
 1) ұстауға өз бетінше әрекет жасамау; 
 2) Олар туралы дереу құқық қорғау органдарына хабарлауға; 
 3) Адамдардың назарын аудартпай, олардың санын, сыртқы түрінің нақты белгілерін, киімі мен заттарын, пайдаланылған көліктердің маркасы мен санын, қозғалыс бағытын белгілеңіз. 
 Күдікті заттар табылған кезде 
 тұрғындарға ескерту 
 Нысанның сыртқы түрі оның нақты мақсатын жасыруы мүмкін екенін ескеріңіз. Жарылғыш құрылғыларды камуфляж ретінде қарапайым тұрмыстық заттар қолданылады: сөмкелер, пакеттер, бумалар, қораптар, ойыншықтар және т.б. 
 Табылған объектінің жарылғыштығын көрсететін белгілер: 
 1) көліктің жанында, баспалдақта, пәтерде және т.б. белгісіз байламның немесе қандай да бір заттың болуы; 
 2) бөтен сөмке, портфель, қорап, кез келген зат; табылған затты көліктің, пәтердің есігінің, кіреберістің жанында әдеттен тыс орналастыру; 
 3) созылған сым, сым, заттардың сыртынан көрінетін сымдар, қуат көздері немесе оқшаулағыш таспа; 
 4) анықталған күдікті объектінің шулары (сипатты дыбыс, сағат механизмі, төмен жиілікті шулар). 
 Егер сіз күдікті затты тапсаңыз, бұл фактіні қараусыз қалдырмаңыз: 
 1) қоғамдық көлікте 
 - жақын маңдағы адамдармен сұхбаттасып, заттың (сөмке, т.б.) тиесілілігін немесе оны кім қалдыруы мүмкін екенін анықтауға тырысыңыз; 
 - егер иесі анықталмаса, табылған туралы дереу жүргізушіге немесе кондукторға хабарлаңыз. 
 2) үйіңіздің кіреберісінде 
 - көршілеріңізден сұраңыз, мүмкін бұйым солардыкі шығар. Егер иесі анықталмаса, табылған затты дереу құқық қорғау органдарына хабарлаңыз (тел. 102, 112). 
 3) көшеде, саябақта және т.б. 
 - айналаңызға қараңыз, мүмкіндігінше иесін белгілеп көріңіз. Егер анықталмаса, табылған факті туралы дереу құқық қорғау органдарына хабарлаңыз (тел. 102, 112); 
 - бөгде адамдардың объектіге жақындауына жол бермеу үшін қорғауға немесе алыс қашықтықта болуға тырысыңыз. Құқық қорғау органдарының қызметкерлері келгеннен кейін заттың табылған уақыты туралы ақпарат беріңіз. 
 4) мекемеде, ұйымда 
 - табылған зат туралы объектінің күзет қызметкеріне немесе әкімшілігіне дереу хабарлауға. 
 Жарылғыш құрылғылар болуы мүмкін табылған заттармен немесе күдікті заттармен тәуелсіз әрекеттер 
 жасамаңыз - бұл олардың жарылуына, көптеген құрбандарға және жойылуына әкелуі мүмкін. Қатаң тыйым салынады: 
 - затты ашуға, жылжытуға, көтеруге, алып жүруге, көтеруге; 
 - затты қалталарға, портфельге, сөмкеге және т.б. салу; 
 - оларды жерге көмуге немесе су айдындарына тастауға; 
 - заттардан созылып жатқан сымды немесе сымдарды үзуге немесе тартуға, оларды бейтараптандыруға әрекет жасауға; 
 - ашылған бейтаныс заттарды пайдалану; 
 - объектіге тікелей жақын жерде радио және электр жабдықтарын, ұялы телефондарды пайдалану. 
 Жарылыс аймағында немесе 
 жарылғыш құрылғының жұмыс істеуі нәтижесінде құрылыс құрылымдарының қирандыларының астында 
 қалған тұрғындарға ескерту. 
 Егер сіз жарылыс аймағында болсаңыз , есіңізде және қозғала алатын болсаңыз, ең алдымен, сіз түтін мен от жоқ жерге көшу керек. 
 Егер сіз жарылыс кезінде зардап шекпеген болсаңыз және жақын жерде зардап шеккендер болса, олардың жағдайын бағалаңыз: пульс бар ма, адам есінде ме. Ешбір жағдайда оны аммиакпен санасына келтіруге тырыспаңыз. Естің жоғалуы - дененің сыртқы әсерлерге қорғаныс реакциясы. Оның сүйектерін мұқият сезініңіз, егер жәбірленушінің сынуы болмаса, оны бүйіріне жатқызыңыз. Артқы жағындағы қалпында құсу кезінде тұншығуы мүмкін, асқазанда - тұншығу. Артериялық қан кету кезінде (қызыл қан, атқылау) жараны мүмкіндігінше тезірек саусақпен кем дегенде тығындау керек, содан кейін белдікпен, арқанмен, белдікпен, жараның үстіндегі жерді таңу керек. 
 Ғимарат қирандыларының астында қалсаңыз, тынышталуға тырысыңыз. Терең және біркелкі тыныс алыңыз. Құтқарушылар сізді құтқаратынына көз жеткізіңіз. Дауысыңызбен және қағу арқылы адамдардың назарын аударыңыз. Ғимарат қирандыларының астында терең болсаңыз, жаңғырық бағытын анықтау құралымен сізді табу үшін кез келген металл затты (сақина, кілттер, т.б.) солға немесе оңға жылжытыңыз. 
 Жабық жерде от жағуға болмайды. Оттегін үнемдеңіз. 
 Жаңа құлдырауды тудырмауға тырысып, абайлап қозғалыңыз, сырттан келетін ауа қозғалысын басшылыққа алыңыз. Егер сізде мүмкіндік болса, импровизацияланған заттардың (тақталар, кірпіштер және т.б.) көмегімен төбені құлаудан нығайтып, көмек күтіңіз. Егер сіз қатты шөлдесеңіз, аузыңызға кішкене тасты салып, мұрныңызбен тыныс алу кезінде сорыңыз. Кепілге алу кезіндегі 
 іс-әрекеттер 
 туралы халыққа жаднама Кепілге алудың 
 әрбір нақты оқиғасы бірегей және басқалардан ерекшеленеді. 
 Бұл ретте, егер сіз кепілге алсаңыз: 
 1) мүмкіндігінше тезірек өзіңізді тартыңыз, тыныштандырыңыз және үрейленбеңіз; 
 2) байланған болсаңыз немесе көзіңізді жұмған болсаңыз, демалуға тырысыңыз, терең дем алыңыз; 
 3) мүмкін болатын сынаққа физикалық, психикалық және эмоционалды түрде дайындалу. Сонымен бірге адамдарды тұтқындау, кепілге алу жағдайларының көпшілігі тірі қалғанын есте сақтаңыз. Арнайы және құқық қорғау органдары сізді босату үшін кәсіби шаралар қабылдап жатқанына көз жеткізіңіз; 
 4) егер қашудың сәтті болатынына толық сенім болмаса, жүгіруге тырыспаңыз; 
 5) лаңкестер туралы ақпаратты мүмкіндігінше есте сақтау. Олардың санын, қарулану дәрежесін белгілеп, сыртқы келбетіне, дене бітіміне, екпініне және әңгіме тақырыбына, темпераментіне, мінез-құлқына және т.б. тән ерекшеліктеріне назар аудара отырып, ең толық ауызша портретті жасаған жөн. Толық ақпарат кейінірек анықтауға көмектеседі. террористер; 
 6) әр түрлі белгілер бойынша тұрған жеріңізді анықтауға тырысыңыз (түрмеде); 
 7) мүмкіндігінше терезелерден, есіктерден және ұрылардың өздерінен аулақ болыңыз, т.б. сізді босату үшін белсенді шаралар қолданылған жағдайда жоғарырақ қауіпсіздік орындарында (үй-жайға шабуыл, қылмыскерлерді өлтіру үшін мергендік атыс және т.б.); 
 8) ғимаратқа шабуыл жасалған жағдайда, қолды бастың артқы жағында біріктіріп, еденге бетін қаратып жатқызу ұсынылады; 
 9) шабуыл жасау және тұтқынға алу кезінде сіз ықтимал қылмыскер сияқты бастапқыда (өз жеке басыңызды анықтағанға дейін) біршама қате әрекет жасасаңыз, ашуланбаңыз. Сізді тінту, кісендеу, байлау, эмоционалдық немесе физикалық жарақаттау, жауап алу мүмкін. Мұндай жағдайларда бораншылардың мұндай әрекеттері (барлық адамдарды түпкілікті анықтауға және шынайы қылмыскерлерді анықтауға дейін) ақталғанына түсіністікпен қараңыз. 
 Ұрлаушылармен қарым-қатынас: 
 1) агрессивті қарсылық көрсетпеу, кенеттен және қауіп төндіретін қозғалыстар жасамау, террористерді ұшқыр әрекеттерге итермелемеу; 
 2) мүмкіндігінше ұрлаушылармен тікелей көз тиюден аулақ болыңыз; 
 3) басынан бастап (әсіресе бірінші жарты сағатта) ұрлаушылардың барлық бұйрықтары мен бұйрықтарын орындауға; 
 4) енжар ынтымақтастық позициясын ұстану. Сабырлы дауыспен сөйлеңіз. Басқыншылардың ашуын тудыруы мүмкін дұшпандық реңк пен мінез-құлық тудыратын менсінбеу көріністерінен аулақ болыңыз; 
 5) өзін-өзі бағалауды сақтай отырып, өзін сабырлы ұстау. Үздіксіз бас тартуды білдірмеңіз, бірақ сізге шұғыл түрде қажет нәрсеге сабырлы сұрау салудан қорықпаңыз; 
 6) егер сізде ауыр күйзеліс жағдайында көрінетін денсаулық проблемалары болса, бұл туралы сізді ұстап алған адамдарға сабырлы түрде хабарлаңыз. Ағымдағы жағдайды ескере отырып, бірте-бірте сіз өзіңіздің жайлылығыңызды жақсартуға байланысты сұраныстардың деңгейін арттыра аласыз. 
 Кепілде ұзақ тұрумен: 
 1) аяушылық, шатасушылық және шатасушылық сезімдеріне жол бермеу. Өзіңізді болашақ қиындықтарға психологиялық тұрғыдан дайындаңыз. Психикалық белсенділікті сақтау; 
 2) үмітсіздік сезімін болдырмау, бұл үшін өзін-өзі сендірудің ішкі ресурстарын пайдалану; 
 3) жағымды нәрселерді ойлау және есте сақтау. Уақыт өте келе босатылу мүмкіндігі арта түсетінін ұмытпаңыз . Сіздің тез босатылуыңызды қамтамасыз ету үшін қазір барлық күш-жігер жұмсалып жатқанына сенімді болыңыз; 
 4) үнемі айналысатын нәрсені табу (дене жаттығулары, оқу, өмірлік естеліктер және т.б.). Дене және интеллектуалдық белсенділіктің күнделікті кестесін белгілеңіз, қатаң әдістемелік тәртіппен жұмыс жасаңыз; 
 5) күш-қуатты сақтау, тамақ ұнамаса да, тәбет ашпаса да, берілгеннің бәрін жеу. Мұндай экстремалды жағдайда тәбет пен салмақ жоғалту қалыпты жағдай екенін түсініңіз. 
 Психологиялық тұрақтылықты сақтау кепілге алынған адамды құтқарудың маңызды шарттарының бірі болып табылады. Мұнда кез келген трюктар мен әдістер жақсы, жағымсыз сезімдер мен тәжірибелерден алшақтатады, ойдың анықтығын сақтауға, жағдайды барабар бағалауға мүмкіндік береді. Келесі ережелерді үйрену пайдалы: 
 1) берілген жағдайларда қол жетімді дене жаттығуларын орындау, кем дегенде, ­дененің барлық бұлшық еттерін кезекпен кернеу және босаңсу; 
 2) автотренинг пен медитациямен айналысу барлық жағынан өте пайдалы, олар сіздің психикаңызды бақылауда ұстауға көмектеседі; 
 3) оқыған кітаптарыңызды, өлеңдеріңізді, әндеріңізді есте сақтаңыз, әртүрлі абстрактілі есептерді жүйелі түрде ойластырыңыз (математикалық есептерді шешу, шетел сөздерін есте сақтау және т.б.). Сіздің ойыңыз жұмыс істеуі керек; 
 4) мүмкіндігінше, мәтін сізге мүлдем қызық болмаса да, қолыңыздағы барлық нәрсені оқыңыз. Жазылғаны таңдалатынына қарамастан, сіз де жаза аласыз. Процестің өзі маңызды, ақыл-ойды сақтауға көмектеседі; 
 5) Болғанды жүрегіңмен қабылдамай, аяғыңа дейін сәтті нәтижеге үміттенбей, өзіңе сырттан келгендей қарауға тырыс.Қорқыныш, депрессия және апатия сенің басты үш жауың, олардың бәрі ішіңде. . 
 Эвакуация туралы ақпаратты алған кездегі 
 халықтың іс-әрекеті туралы жадынама 
 Егер эвакуацияның басталғаны туралы ақпарат сізді үйде тапса: 
 1) ауа райына сай киініңіз, құжаттарды, ақшаны, құндылықтарды алыңыз; 
 2) электр энергиясын, газды, суды өшіруге, пештегі (каминдегі) өртті сөндіруге; 
 3) қарттарды және ауыр науқастарды эвакуациялауға жәрдемдесуге; 
 4) алдыңғы есікті бекітіңіз; 
 5) ғимараттан алыстауға және эвакуатордың пәрмендерін орындауға, жауапты тұлғалардың рұқсатынан кейін ғана қараусыз қалған үй-жайға оралуға. 
 Егер эвакуация туралы ақпарат сізді жұмыс орныңызда ұстаса: 
 1) асықпай және дүрбелеңсіз жұмыс құжаттарыңызды сейфке немесе құлыпталатын үстел тартпасына салыңыз; 
 2) өзіңізбен бірге жеке заттарды, құжаттарды, құндылықтарды алуға; 
 3) кеңсе техникасын, электр аспаптарын, шамдарды өшіруге; 
 4) есікті кілтпен жауып, эвакуациялау схемаларында көрсетілген маршруттар бойынша жүруге; 
 5) ғимараттан алыстау және эвакуация басшысының пәрмендерін орындау.

ПАМЯТКА НАСЮЕЛЕНИЮ ПО ПРЕДУПРЕЖДЕНИ АКТОВ ТЕРРОРИЗМА
Памятка населению
по предупреждению актов терроризма
Будьте наблюдательны!Только вы способны своевременно обнаружить предметы и людей, посторонних в вашем подъезде, дворе, улице.
Будьте бдительны!Обращайте внимание на поведение окружающих, наличие бесхозных и не соответствующих обстановке предметов.
Обеспечьте безопасностьсобственного дома: установите железную дверь с домофоном в подъезде, ежедневно проверяйте закрытие подвалов, чердаков и технических помещений.
Не делайте вид,что ничего не замечаетепри опасном поведении попутчиков в транспорте! Вы имеете полное право на безопасность перемещения в транспорте.
Никогдане принимайте на хранение или для передачи другому лицу предметы, даже самые безопасные.
Обнаружение подозрительного предметав безлюдном месте не должно ослабить вашу осторожность. Злоумышленник мог попросту бросить его, испугавшись чего-либо.
Даже если у вас имеется личный опыт общения со взрывчатыми веществами, не пытайтесь прикасаться к ним. Самодельные взрыватели бывают сверхчувствительными и изощрённо хитроумными.
Не приближайтесь, а тем более, не прикасайтесь к подозрительному предмету, это может стоить вам жизни.
Научитесвоих детей мерам безопасности: не разговаривать на улице, не садиться в машины и не открывать дверь незнакомым людям, не подбирать бесхозные игрушки, не прикасаться к находкам и т.п.
Памятка населению
при обнаружении подозрительных лиц
Признаки, свидетельствующие о планировании или подготовке акта терроризма:
1)неоднократное появление подозрительных лиц в окружении здания, где вы работаете (часто посещаете), или во дворе дома,проведение фото и видеосъемки, а также записей в блокнот;
2)попыткиизбежать встречи с сотрудниками правоохранительных органов иуклониться от камер видеонаблюдения(опустил голову, отвернулся, прикрыл лицо);
3)проникновение в подвалы и на чердаки зданий лиц, которые не имеют отношения к их техническому обслуживанию;
4)необоснованное вступление незнакомцев в контакт с охранниками и обслуживающим персоналом административных и жилых зданий, выведывание у них сведений о режиме работы, мерах по обеспечению безопасности и т.д.;
5)поиск посторонними лицами людей, готовых за солидное вознаграждение выполнить малозначимую работу(передача пакета, свертка, посылки).
В случае обнаружения подозрительных лиц необходимо выполнить следующие действия:
1)Не принимать самостоятельных попыток к задержанию;
2)Незамедлительно сообщить о них в правоохранительные органы;
3)Не привлекая внимания, зафиксировать количество лиц, точные приметы внешности, одежды и имеющихся при них предметов, марки и номера используемых автомобилей, направление движения.
Памятка населению
при обнаружении подозрительных предметов
Знайте:внешний вид предмета может скрывать его настоящее назначение. В качестве камуфляжа для взрывных устройств используются обычные бытовые предметы: сумки, пакеты, свертки, коробки, игрушки и т.п.
Признаки, свидетельствующие о взрывоопасности обнаруженного предмета:
1)наличие неизвестного свертка или какого-либо предмета у машины, на лестнице, в квартире и т.д.;
2)чужая сумка, портфель, коробка, какой-либо предмет; необычное размещение обнаруженного предмета у машины, дверей квартиры, в подъезде;
3)натянутая проволока, шнур, видимые снаружи предметов провода, источники питания или изолирующая лента;
4)шумы из обнаруженного подозрительного предмета (характерный звук, часового механизма, низкочастотные шумы).
Если Вы обнаружили подозрительный предмет, не оставляйте этот факт без внимания:
1)в общественном транспорте:
- опросите людей, находящихся рядом и постарайтесь установить принадлежность предмета (сумки и т.д.) или кто мог его оставить;
- если хозяин не установлен, немедленно сообщите о находке водителю или кондуктору.
2)в подъезде своего дома:
- опросите соседей, возможно, предмет принадлежит им. Если владелец не установлен немедленно сообщите о находке в правоохранительные органы (тел.102, 112).
3)на улице, парке и т.д.:
- осмотритесь вокруг, если есть возможность, попытайтесь, установить хозяина. Если он не установлен, немедленно сообщите о находке в правоохранительные органы (тел.102, 112);
- постарайтесь оградить или на удаленном расстоянии не допустить посторонних к предмету. По прибытию сотрудников правоохранительных органов передайте информацию о времени обнаружения предмета.
4)в учреждении, организации:
- немедленно сообщите о находке сотруднику охраны или администрации объекта.
Не предпринимайтесамостоятельных действий с находками или подозрительными предметами, которые могут оказаться взрывными устройствами - это может привести к их взрыву, многочисленным жертвам, разрушениям.
Категорически запрещается:
- вскрывать, сдвигать с места, поднимать, переносить предмет, брать в руки;
- класть предмет в карманы, портфель, сумку и т.п.;
- закапывать в землю или бросать их в водоемы;
- обрывать или тянуть отходящие от предметов проволоку или провода, предпринимать попытки их обезвредить;
- пользоваться обнаруженными незнакомыми предметами;
- пользоваться в непосредственной близости от предмета радио- и электроаппаратурой, сотовыми телефонами.
Памятка населению,
оказавшемуся в зоне взрыва либо под обломками конструкций зданий
в результате срабатывания взрывного устройства 
Если Вы оказались в зоне взрыва, остаетесь в сознании и в состоянии двигаться, то в первую очередь, должны передвигаться туда, где нет дыма и огня.
Если Вы не пострадали при взрыве, а рядом имеются пострадавшие, оцените их состояние: есть ли пульс, находится ли человек в сознании. Ни в коем случае не пытайтесь привести его в чувство с помощью нашатыря. Потеря сознания – это защитная реакция организма на внешнее воздействие. Тщательно прощупайте его кости, при отсутствии у пострадавшего  переломов уложите его на бок. В положении на спине он может захлебнуться рвотными массами, на животе – задохнуться. При артериальном кровотечении (кровь алая, бьет фонтаном) рану нужно как можно быстрее заткнуть хотя бы пальцем, а потом перевязать ремнем, веревкой, поясом место выше раны.
Если Вы находитесь под обломками конструкций зданияпостарайтесь успокоится. Дышите глубоко и ровно. Настройтесь на то, что спасатели Вас спасут. Голосом и стуком привлекайте внимание людей. Если Вы находитесь глубоко под обломками здания, перемещайте влево-вправо любой металлический предмет (кольцо, ключи ит.п.) для обнаружения Вас эхопеленгатором.
В замкнутом пространстве не зажигайте огонь. Берегите кислород.
Продвигайтесь осторожно, стараясь не вызвать нового обвала, ориентируйтесь по движению воздуха, поступающего снаружи. Если у Вас есть возможность, с помощью подручных предметов (доски, кирпичи и т.п.) укрепите потолок от обрушения и ждите помощи. При сильной жажде положите в рот небольшой камешек и сосите его, дыша носом.
Памятка населению
по действиям в случае захвата в заложники 
Каждый конкретный случай взятия заложников своеобразен и отличается от других.
Вместе с тем,если Вы оказались в заложниках:
1)по возможности скорее возьмите себя в руки, успокойтесь и не паникуйте;
2)если Вас связали или закрыли глаза, попытайтесь расслабиться, дышите глубже;
3)подготовьтесь физически, морально и эмоционально к возможному суровому испытанию. При этом помните, что большинство случаев захвата людей, заложники оставались в живых. Будьте уверены, что специальные и правоохранительные органы уже предпринимают профессиональные меры для Вашего освобождения;
4)не пытайтесь бежать, если нет полной уверенности в успехе побега;
5)запомните как можно больше информации о террористах. Целесообразно установить их количество, степень вооружения, составить максимально полный словесный портрет, обратив внимание на характерные особенности внешности, телосложения, акцента и тематики разговоров, темперамента, манер поведения и др. Подробная информация поможет впоследствии в установлении личностей террористов;
6)по различным признакам постарайтесь определить место своего нахождения (заточения);
7)по возможности расположитесь подальше от окон, дверей и самих похитителей, т.е. в местах большей безопасности в случае, если будут предприняты активные меры по Вашему освобождению (штурм помещения, огонь снайперов на поражение преступников и др.);
8)в случае штурма здания рекомендуется лечь на пол лицом вниз, сложив руки на затылке;
9)не возмущайтесь, если при штурме и захвате с Вами могут поначалу (до установления Вашей личности) поступить несколько некорректно, как с вероятным преступником. Вас могут обыскать, заковать в наручники, связать, нанести эмоциональную или физическую травму, подвергнуть допросу. Отнеситесь с пониманием к тому, что в подобных ситуациях такие действия штурмующих (до окончательной идентификации всех лиц и выявления истинных преступников) оправданы.
Взаимоотношения с похитителями:
1)не оказывайте агрессивного сопротивления, не делайте резких и угрожающих движений, не провоцируйте террористов на необдуманные действия;
2)по возможности избегайте прямого зрительного контакта с похитителями;
3)с самого начала (особенно первые полчаса) выполняйте все приказы и распоряжения похитителей;
4)займите позицию пассивного сотрудничества. Разговаривайте спокойным голосом. Избегайте выражений презрения, вызывающего враждебного тона и поведения, которые могут вызвать гнев захватчиков;
5)ведите себя спокойно, сохраняйте при этом чувство собственного достоинства. Не высказывайте категоричных отказов, но не бойтесь обращаться со спокойными просьбами о том, в чем остро нуждаетесь;
6)при наличии у Вас проблем со здоровьем, которые в ситуации сильного стресса могут проявиться, заявите об этом в спокойной форме захватившим Вас людям. Постепенно, с учетом складывающейся обстановки, можно повышать уровень просьб, связанных с улучшением вашего комфорта.
При длительном нахождении в положении заложника:
1)не допускайте возникновения чувства жалости, смятения и замешательства. Мысленно подготовьте себя к будущим испытаниям. Сохраняйте умственную активность;
2)избегайте возникновения чувства отчаяния, используйте для этого внутренние ресурсы самоубеждения;
3)думайте и вспоминайте о приятных вещах. Помните, что шансы на освобождение со временем возрастают. Будьте уверены, что сейчас делается все возможное для Вашего скорейшего освобождения;
4)постоянно находите себе какое-либо занятие (физические упражнения, чтение, жизненные воспоминания и т.д.). Установите суточный график физической и интеллектуальной деятельности, выполняйте дела в строгом методическом порядке;
5)для поддержания сил ешьте все, что дают, даже если пища не нравится и не вызывает аппетита. Отдайте себе отчет в том, что потеря аппетита и веса являются нормальными явлением в подобной экстремальной ситуации.
Сохранение психологической устойчивости  - одно из важнейших условий спасения заложника. Здесь хороши любые приемы и методы, отвлекающие от неприятных ощущений и переживаний, позволяющие сохранить ясность мыслей, адекватную оценку ситуации. Полезно усвоить следующие правила:
1)делайте доступные в данных условиях физические упражнения, как минимум, напрягайте и расслаб­ляйте поочередно все мышцы тела;
2)очень полезно во всех отношениях практиковать аутотренинг и медитацию, они помогут держать свою психику под контролем;
3)вспоминайте про себя прочитанные книги, стихи, песни, последовательно обдумывайте различные отвлеченные проблемы (решайте математические задачи, вспоминайте иностранные слова и т.д.). Ваш ум должен работать;
4)если есть такая возможность, читайте все, что окажется под рукой, даже если текст совершенно вам не интересен. Можно также писать, несмотря на то, что написанное будет отбираться. Важен сам процесс, помогающий сохранить рассудок;
5)старайтесь относиться к происходящему с Вами как бы со стороны, не принимая случившееся близко к сердцу, до конца надейтесь на благополучный исход. Страх, депрессия и апатия - три Ваших главных врага, все они - внутри Вас.
Памятка по действиям населения
при получении информации об эвакуации
Если информация о начале эвакуации застала Вас дома:
1) оденьтесь по погоде, возьмите документы, деньги, ценности;
2) отключите электричество, газ, воду, погасите в печи (камине) огонь;
3) окажите помощь в эвакуации пожилым и тяжелобольным людям;
4) закройте входную дверь на замок;
5) отойдите от здания и выполняйте команды эвакуатора, возвращайтесь в покинутое помещение только после разрешения ответственных лиц.
Если информация об эвакуации застала Вас на рабочем месте:
1)без спешки и паники уберите рабочие документы в сейф или закрывающийся на ключ ящик стола;
2) возьмите с собой личные вещи, документы, ценности;
3) выключите оргтехнику, электроприборы, свет;
4) закройте дверь на ключ и двигайтесь маршрутами, обозначенными в схемах эвакуации;
5) отойдите от здания и выполняйте команды руководителя эвакуацией.